Jan hr. Krukowiecki
Generał
Jan hr. Krukowiecki to jedna z najbardziej znanych
postaci historycznych, związanych z terenem
obecnej gminy Koluszki. Ojciec
generała otrzymał tytuł hrabiowski od
austriackiej cesarzowej Marii Teresy. Jan
Krukowiecki pojął za żonę Helenę Wolską z
Popnia i w ten sposób rodzina Krukowieckich stała
się dziedzicami majątku, w
którego skład wchodziła m.in. wieś Świny).
 |
 |
Portret
generała Jana Krukowieckiego.
|
 |
W Encyklopedii
Orgelbranda z 1900 r. odnajdujemy następującą
notę biograficzną dotyczącą generała
Krukowieckiego:
Krukowiecki
Jan,
hr., generał polski, *około
1770, †
1850 w Warszawie. W młodym jeszcze wieku wstąpił
do wojska, a z powodu gwałtowności charakteru
liczne miał odbywać pojedynki; służąc w armji
austrjackiej odbył kampanję 1796 r. przeciw
Francji, jako adjutant Wurmsera. W r. 1806 w
skutek odezwy Napoleona do Polaków, wszedł do służby
księstwa Warszawskiego, miał udział we
wszystkich wojnach 1807–1813 i za
niejednokrotne odznaczenie się dosłużył się
stopnia generała brygady. W tymże stopniu
przeszedł do armji Królestwa Polskiego. W chwili
wybuchu rewolucji listopadowej 1830 należał K.
do najstarszych wiekiem generałów. Wiedziony
żądzą władzy i sławy, już przy pierwszym
wyborze naczelnego wodza (20 stycznia 1831) gwałtem
sam się nasuwał, ale otrzymał tylko kilka głosów.
Mianowany był jednak generałem piechoty i
otrzymał dowództwo jednej dywizji, z którą brał
udział w bitwie grochowskiej. Gdy Skrzynecki objął
naczelne dowództwo, K.,
wróg jego osobisty, nie pozostał w służbie
czynnej, ale otrzymał generał-gubernatorstwo
Warszawy. Na stanowisku tem przez surowe
utrzymanie porządku i postawienie stolicy w
stanie obronnym położył zasługi, ale nie zyskał
żadnego zaufania. Po bitwie ostrołęckiej
obraziwszy Skrzyneckiego, który go nawet chciał
oddać pod sąd wojenny, wziął od swych obowiązków
uwolnienie. Posądzany o udział tajemny w
krwawych scenach warszawskich 15 sierpnia 1831,
mianowany tegoż dnia gubernatorem stolicy, przywrócił
porządek, a 17 sierp. Został prezesem rządu.
Kiedy gen. Paskiewicz zbliżał się do Warszawy, K.
zaniedbał najkonieczniejszych środków do
uorganizowania obrony stolicy. Po konferencji z
gener. Paskiewiczem (7 września) podpisał akt
poddania Warszawy. Po zupełnym upadku powstania
przebywał w środkowej Rosji; później wrócił
do kraju.

Bibliografia:
Encyklopedia Powszechna : z ilustracjami i mapami,
T. VIII, S. Orgelbrand, Warszawa
1900
|