Osadnictwo niemieckie  

   W czasach zaborów, w ramach polityki kolonizacyjnej pruskiego zaborcy na tereny całego powiatu brzezińskiego przybyło wielu osadników niemieckich pochodzących najczęściej z Brandenburgii. Politykę kolonizacji kontynuowano w czasach zaboru rosyjskiego. Koloniści niemieccy przybywając do Królestwa Polskiego zobowiązywali się do lojalności wobec władz carskich. Podczas powstania listopadowego dała się odczuć niechęć mieszkańców pochodzenia niemieckiego wobec buntowników. Niemcy nie rozumieli narodowych celów powstania, którego poparcie uznawali za zdradę.

   Pod koniec XVIII wieku na terenie dóbr prywatnych Długie w gminie Długie (obejmujących wsie: Długie, Jeziorko i część Lisowic), będących wówczas własnością rodziny Libiszowskich powstały „kolonie Holendrami zwane”. Zalicza się do nich osady czynszowe Katarzynów (założony w 1797 r.), Felicjanów (1798 r.) oraz Stefanów i Słotwina lub Słotwiny (zwane też Joanna). W późniejszym okresie powstała Kowalszyzna, zwana również „Kowalewszczyzną”. W 1834 roku kolonie czynszowe zamieszkiwało: w Stefanowie i Słotwinach 20 rodzin (w tym 10 rodzin niemieckich), w Katarzynowie 35 rodzin (w tym 10 niemieckich), w Felicjanowie 23 rodziny (w tym 12 niemieckich). Kolejną kolonią w tej okolicy było Wypalenisko, które w 1846 liczyło 51 mórg i 3 osady chłopskie.

   Nie znamy dokładnej daty osadzenia pierwszych kolonistów w Żakowicach. W ówczesnych dokumentach zachował się zapis z 1806 r. świadczący, iż Jakub Wojciechowski właściciel wsi Żakowice wydzierżawił 14 i pół włóki ziemi kolonistom niemieckim. Od 1816 roku działała tam szkółka ewangelicka.

   W latach 1821-1824, dzierżawcą dóbr brzezińskich obejmujących wówczas wieś Przanówka był Ludwik Schwietzer, mierniczy rządowy w czasach pruskich. W następstwie zobowiązań finansowych dziedziców brzezińskich, zachował on w zastawie Witkowice i Przanówkę.

   Także na początku XIX wieku na terenie majątku rządowego Gałków powstały wsie czynszowe, obsadzone kolonistami niemieckimi: Kolonia Gałkówek oraz Kolonia Borowo. Pierwsza z tych wsi leżała częściowo na terenach folwarku w północno-zachodniej jego części i według danych z 1827 roku, liczyła 65 domów i 409 mieszkańców, role zajmowały przeciętnie pół włóki. Według tego samego źródła  Kolonia Borowo posiadała 58 domostw i 441 mieszkańców, ponad połowę stanowiły duże gospodarstwa pełnorolne.




Bibliografia:
K. Badziak, Brzeziny. Dzieje miasta do 1995 roku, Łódź-Brzeziny 1995 r. s. 195
S. Kopytek, Gałkówek – szkic historyczny, „Kronika miasta Łodzi”, Łódź 1/2002
C. Jabłoński, Z problemów urbanizacji Koluszek, Rocznik Łódzki, Tom XXXIII, 1983 r.