Z trasy pielgrzymki do Częstochowy

Sierpień jest tradycyjnym miesiącem pieszej pielgrzymki z Koluszek na Jasną Górę. Pielgrzymowanie, oprócz walorów religijno-duchowych, to również szansa na spotkanie z kulturą i historią naszego regionu, ponieważ na trasie koluszkowskiej pielgrzymki znajduje się wiele zabytków architektury sakralnej oraz miejsc związanych z historią naszego regionu i całego kraju. Przedstawiamy archiwalną relację Mariusza Janowskiego z 2006 roku, która obok sprawozdań z trasy, przybliża historię okolic przez które przechodzą pielgrzymi z Koluszek w drodze do Częstochowy.

21 sierpnia o godz. 6 rano rozpoczęła się msza, będąca uroczystą inauguracją pięciodniowego marszu w kierunku Częstochowy. W bieżącym roku około 500 uczestników podzielono na dwie grupy: żółtą dla starszych oraz białą głównie dla młodszych. Obydwie grupy w 10 minutowym odstępie, tuż przed godz. 8.00 wymaszerowały spod kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w kierunku Częstochowy. 

Koluszkowska pielgrzymka rusza w drogę.

Około godz. 10 pielgrzymi byli już w Chrustach, gdzie podczas krótkiego postoju zostali poczęstowani pączkami i herbatą. 

Kolejnym miejscem odpoczynku był Łaznów. Ozdobą tej miejscowości jest z pewnością drewniany kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej wzniesiony w latach 1755-56, w którego pobliżu uczestnicy pielgrzymki mieli okazję posilić się ciepłą zupą, która dodała im sił na dalszą drogę. 

Po godz. 15 obydwie grupy ze śpiewem na ustach weszły do leżącego nad rzeką Wolbórką –Będkowa. Warto wspomnieć, iż pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1232 roku. Od 1239 r. wieś ta należała do biskupów włocławskich. W XIV stuleciu stała się ośrodkiem wielowioskowego klucza dóbr, należącego do rodziny Spinków. W 1453 roku Spinkowie wystarali się o prawa miejskie dla Będkowa, które miejscowość ta utraciła po Powstaniu Styczniowym. 

Na uwagę zasługuje późnogotycki kościół p.w. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wzniesiony w 1462 roku z fundacji wspomnianej rodziny Spinków, przebudowany następnie w XVIII stuleciu. Obok świątyni stoi dzwonnica a dookoła ogrodzenie z bramkami, wzniesione po 1783 roku. Będkowska świątynia jest jednonawowa. Wzniesiono ją z cegły. Od zachodu wznosi się smukła kwadratowa wieża zwieńczona barokowym hełmem. 

W świątyni nad zamurowanym ostrołukowym portalem znajduje się tablica fundacyjna rodziny Spinków, ozdobiona herbami: Abdank, Prus, Jastrzębiec, pochodzi ona z 1462 roku. (udało mi się ją sfotografować).

Tablica fundacyjna na kościele w Będkowie.

Pewnie nie wszyscy wiedzą, ale właśnie do szkoły w Będkowie uczęszczał Władysław Stanisław Reymont, wielki pisarz i Noblista.

Przed godziną 19, po 33 kilometrowym marszu, piesi pielgrzymi dotarli do Moszczenicy, w której to zaplanowano nocny postój. Około godz. 20 w tutejszym kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Pańskiego rozpoczęła się adoracja krzyża. Moszczenicki kościół posiada cechy budownictwa późnobarokowego oraz klasycystycznego. Świątynię tę wybudowano staraniem Stanisława Małachowskiego w roku 1769. Zakrystia powstała w latach 1900-1909 a kruchtę dobudowano w 1916 roku. 
Warto także nadmienić, iż mieszkańcy Moszczenicy wykazali wielką gościnność opiekując się tak wielką grupą koluszkowskich pielgrzymów.

22 sierpnia przed godziną 8.00 rozpoczęła się msza święta dla pielgrzymów, którzy wyruszyli po niej w dalszą drogę w kierunku Piotrkowa Trybunalskiego. Około 13. piotrkowianie mogli zobaczyć dwie kolumny ludzi zmierzających do Częstochowy, maszerujących przez ich miasto. Po krótkiej modlitwie w kościele rozpoczął się posiłek – ciepłą zupę wydawała Ochotnicza Straż Pożarna. Wiele osób strudzonych przebytą drogą ucięło sobie drzemkę na przykościelnym trawniku, inni odwiedzili punkt medyczny, mieszczący się w oznakowanej przyczepie campingowej.

Po raz pierwszy jako miasto wymienia Piotrków dokument wystawiony przez Władysława Łokietka w 1313 roku - prawa miejskie Piotrków uzyskał prawdopodobnie około 1292 roku. Jest on stolicą polskiego parlamentaryzmu, ponieważ przez stulecia odbywały się tutaj zjazdy rycerstwa zwane później sejmami.

Celem dalszej wędrówki, w którą wyruszono po godz. 14, była Rozprza. Postój we wsi Longinówka został przerwany przez obfitą ulewę, która szczęśliwie nie trwała zbyt długo. W Rozprzy, lezącej nad malowniczo płynącą Luciążą, zaplanowany był kolejny nocleg. Przed snem u gościnnych mieszkańców Rozprzy, w tutejszym kościele odbył się Pogodny wieczór i Apel Jasnogórski.
Pierwsza historyczna informacja o Rozprzy pochodzi z 1065 roku. W wiekach XIII i XIV Rozprza utraciła znaczenie gospodarcze i administracyjne na rzecz pobliskiego Piotrkowa. Do dzisiaj zachowało się powiedzenie: „Starsza Rozprza od Piotrkowa”. W 1870 roku, decyzją władz carskich, Rozprza utraciła prawa miejskie.
Murowany kościół p.w. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Rozprzy, jest sanktuarium maryjnym i został wzniesiony staraniem kasztelana sieradzkiego Szymona Zaręby w 1767 roku na miejscu dawnej świątyni drewnianej z XV stulecia. Kościół był potem kilkakrotnie przebudowywany.
Rozpierski kościół zdobią cztery ołtarze z rokokowymi ornamentami i obrazami z XVII – XIX wieku oraz rokokowa ambona. W roku 1996 poddano konserwacji dwie rzeźby pochodzące z XVII wieku, przedstawiające św. Stanisława – biskupa męczennika i św. Mikołaja. Odnaleziono je na strychu kościoła. Obecnie znajdują się one w głównym ołtarzu. Są w całości pokryte 24-karatowym złotem. 

23 sierpnia przed 7.00 pielgrzymi wyruszyli w dalszy 27-kilometrowy marsz w kierunku Kamieńska. Niestety pogoda zaczęła się pogarszać i podczas postoju w lesie oraz w trakcie dalszej drogi siąpił deszcz.

Po dotarciu do Kamieńska, który w 1999 roku nadał papieżowi Janowi Pawłowi II honorowe obywatelstwo miasta, pielgrzymi udali się na mszę świętą w kościele p.w. świętych Piotra i Pawła (zbudowanym w latach 1899-1904). 
Następnie pątnicy z Koluszek mogli posilić się pożywną zupą ze strażackiej kuchni polowej. Skąd około 16.00 obydwie grupy wyruszyły w kierunku Bartodziejów, zatrzymując się po drodze na godzinny odpoczynek. Niestety aura była niezbyt przyjemna a na niebie wiatr wciąż gonił deszczowe chmury, z których od czasu do czasu padał rzęsisty deszcz. Po męczącej wędrówce poprzez, w dużej części wzniesione tereny, pielgrzymi dotarli do wsi Bartodzieje, leżącej pośród kilku małych zbiorników wodnych. Na wieczór zaplanowano adorację Najświętszego Sakramentu oraz Apel Jasnogórski.

24 sierpnia rozpoczął się kolejny dzień pielgrzymowania. Tym razem odcinek liczył 27 km i biegł z miejscowości Bartodzieje poprzez Kłomice do Witkowic. Przed godziną 11 zaplanowano obiad i dłuższą chwilę odpoczynku. Po długiej wędrówce wielu osobom zaczęło dokuczać zmęczenie i kontuzje.

Pielgrzymi w drodze.

Około 14.30 pielgrzymów z Koluszek przywitały Kłomice z zabytkowym kościołem w stylu późnego baroku, pw. Św. Marcina, zbudowany w latach 1779-89 z fundacji właściciela wsi - Andrzeja Załuskiego oraz jego żony Marii i siostry Hilarii de Riviere. W 1918 roku na prośbę ówczesnego proboszcza ks. Romana Kossowskiego dobudowano kościołowi prostokątne prezbiterium oraz dwie boczne kaplice.

Przed godz. 17 pielgrzymi weszli do Witkowic, gdzie po mszy z nauką ks. bp. Ireneusza Pękalskiego spędzili noc.

Około 6 rano odbyła się msza, a po niej zarządzono wymarsz w dalszą wędrówkę. Pierwszym jej przystankiem były Rędziny ze swym kościołem p.w. św. Otylii. Jest to obiekt murowany w stylu neogotyckim, podobnie jak kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Koluszkach, pochodzi on z lat 1897-1901. Świątynia ta zbudowana została przy ofiarnej pomocy parafian oraz dzięki zabiegom ks. Bolesława Wróblewskiego. Konsekrował ją w 1903 roku bp. Stanisław Zdzitowiecki. Murowana plebania pochodzi z 1907 roku. Kaplica pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, wybudowana została pod koniec XIX wieku i znajduje się na miejscu cudownego źródła leczącego choroby oczu.

Pierwszą wzmiankę o Rędzinach odnajdujemy w XIII wieku pod datą 1220 odczytujemy, że „Randzyny” są zobowiązane do składania dziesięcin na rzecz klasztoru kanoników w Mstowie. Dokumenty podają, że w roku 1490 Rędziny należały do starostwa olsztyńskiego a w 1581 roku były wsią szlachecką. W 1784 r. część Rędzin posiadał Jan Kanty Marchocki, chorąży smoleński komisarz cywilno-wojskowy natomiast druga część była we władaniu Bogumiła Małuskiego, cześnikowicza smoleńskiego.
Z Rędzin droga biegła już do Częstochowy. Kres wędrówki dodawał wszystkim nowych sił.

W wigilię święta Matki Boskiej Częstochowskiej, przypadającego 26 sierpnia, ulicami miasta przeszła procesja ku jej czci. Po mszy celebrowanej przez ks. abp. Stanisława Nowaka w Archikatedrze p.w. Świętej Rodziny, w asyście straży, wyniesiono z katedry ikonę Matki Boskiej.

26 sierpnia odbyły się na Jasnej Górze uroczyste obchody święta Matki Boskiej Częstochowskiej. Obchodzono również 50. rocznicę ślubów do Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. Tekst ślubów został napisany przez kardynała Stefana Wyszyńskiego w więzieniu w Komańczy. Jasnogórskie śluby Narodu zostały uroczyście wygłoszone 26 sierpnia 1956 roku na Jasnej Górze przy udziale około miliona wiernych. Natomiast 26 sierpnia w pięćdziesiątą rocznicę ponowienia Ślubów Jasnogórskich w klasztorze zebrało się ponad 200 tysięcy wiernych a tekst ślubów odczytał kardynał Józef Glemp.

Przed godziną 17, zgromadzoną na dworcu w Częstochowie grupę pielgrzymów zabrał specjalny pociąg, który pojechał wprost do Koluszek. Na stacji w Koluszkach zmęczonych pielgrzymów powitali przyjaciele, znajomi i członkowie rodzin.

Tekst i fotografie: Mariusz Janowski 



W 1991 roku grupa parafian z Koluszek brała udział w pielgrzymce z Łodzi do Częstochowy na Światowy Dzień Młodzieży, który odwiedził papież Jan Paweł II. Inicjatorem tej religijnej wyprawy był ks. Sławomir Ochocki (późniejszy proboszcz parafii gałkowskiej). Podczas drogi na Jasną Górę narodził się pomysł, by odtąd każdego roku mieszkańcy Koluszek organizowali własną pieszą pielgrzymkę. W realizację tej idei aktywnie zaangażowała się młodzież i strażacy. Coroczne kilkudniowe pielgrzymki nie mają wyłącznie charakteru pokutnego, lecz są przede wszystkim formą rekolekcji prowadzonych w drodze. Dla wielu pątników jest to okazja na odczytanie na nowo słów Ewangelii i podjęcia ważnych życiowych decyzji. Każdej pielgrzymce przypisane jest hasło związane najczęściej z aktualną nauką Ojca Świętego.