Gigantyczny wpływ na rozwój Koluszek miało
powstanie odlewni. Zakład zbudowała i w pełni
wyposażyła amerykańska firma Swindell-Dressler.
Koluszkowska odlewnia rozpoczęła działalność
w 1976 roku jako filia przedsiębiorstwa Ponar - Jotes i działała pod nazwą: Fabryka Szlifierek
"Ponar-Łódź" Zakład nr 3 w Koluszkach, stając
się jedną z największych i najnowocześniejszych
firm tego typu w Polsce. Po usamodzielnieniu działała pod nazwą Odlewnia Żeliwa „Koluszki”.
Zakład,
specjalizujący się głównie w produkcji odlewów
dla przemysłu obrabiarkowego, maszynowego,
motoryzacyjnego i hydrauliki siłowej, wszedł w
skład Kombinatu Metalurgicznego „Huta
Stalowa Wola”. Odlewnia dostarczała m.in.
kadłuby silników do samochodów ciężarowych
„Star” do fabryki w
Starachowicach.
Od
1985 roku słynnymi produktami odlewni były
tubingi, czyli elementy z których składano pierścienie
tunelu warszawskiego. By to podkreślić ustawiono
w eksponowanym miejscu przed koluszkowskim zakładem
jeden z tubingowych pierścieni z których
budowano tunele. Wewnątrz eksponatu umieszczono
ogromny szyld z namalowaną postacią krecika w
kasku i napisem „Budujemy warszawskie
metro”. .
W okresie największej produkcji,
odlewnia zatrudniała około
1200 osób, z których wiele dojeżdżało
do pracy spoza Koluszek. Każdego dnia autobusy
przywoziły na przyzakładowy przystanek setki
pracowników, inni dojeżdżali samochodami i
koleją. Powstanie tak dużego przedsiębiorstwa
pobudziło migrację do Koluszek ludzi otrzymujących
pracę w odlewni. A należy pamiętać, iż wielu
z zatrudnionych pochodziło z odległych regionów
kraju.
Biorąc pod uwagę lokalne realia,
odlewnia stała się niemal instytucją życia społecznego.
W dobie największego rozkwitu zakład posiadał
wiele podległych sobie jednostek organizacyjnych
jak: zakładowa przychodnia zdrowia, przedszkole,
przyzakładowy sklep, spółdzielnię mieszkaniową,
pracownicze ogródki działkowe, czy też stołówkę
pracowniczą serwującą mięso z własnego
gospodarstwa hodowlanego. Ciepłownia wybudowana
przy odlewni zaopatrywała w ogrzewanie iciepłą wodę około 50 budynków
mieszkalnych, których większość stanowiły
bloki.
Odlewnia
organizowała również szereg imprez
kulturalno-rozrywkowych jak festyny i koncerty, które
przeznaczone były nie tylko dla pracowników i
ich rodzin ale dla wszystkich mieszkańców miasta
i okolic. Przy zakładzie powstał i działał
Zespół Pieśni i Tańca, który przyjął nazwę
„Koluszkowianie”, który przez wiele
lat był kulturalną wizytówką Koluszek.